مقدمه
گز رخ یا گز روغن یا مورینگا نام گونه‌ای گیاه است. خانواده گز رخان تیره
کوچکی از گیاهان گلدار جداگلبرگ و فقط شامل یک جنس بنام Moringa مرکب از
معدودی انواع درختی است غالب آنها در نواحی گرم و مرطوب مانند عربستان،
هند، هیمالیا، برمه و استان‌های جنوبی ایران ( سیستان و بلوچستان و
هرمزگان) مشاهده شده است.
از مشخصات این گیاه این
است که برگهایی شانه ایی مضاعف با تقسیمات بیشتر که مرکب از برگچه‌های کوچک
ومتقابل وگل‌هایی با اجزای ۵ قسمتی دارند میوه آنها به صورت کپسول دراز و
نیام مانند محتوی دانه‌هایی به اندازه مغز پسته تا ۱۵ وگاهی بیشتر و با
جنین راست و مجاوری ترشحی برخی از گونه‌های این خانواده از انواع دارویی و
صمغ تولید می‌نمایند.
ازدانه‌های برخی از این گونه‌ها روغن استخراج می‌شود .
بازده
محصولات كشاورزي درمناطق خشك بدليل هجوم ماسه هاي روان و فرسايش بادي كاهش
مي يابد بادشكن هاي درختي، بطور قابل ملاحظه اي شدت وزن بادها را كاهش مي
دهنددرنتيجه بسياري از اثرات منفي باد را كاسته و در نهايت اثرات مثبتي بر
عملكرد محصولات زراعي دارند.
براي بررسي تاثير
بادشكن درختي از گز بر عملكردگندم در فواصل 1، 4 ، 7 برابر ارتفاع از باد
شكن ميزان عملكرد دانه و ساير اندامهاي هوايي براساس طرح بلوك كاملا تصادفي
در 4 تكرار مورد اندازه گيري قرار گرفت.
ارتفاع بوته گندم نيز با انتخاب تصادفي سه بوته ازگندم در هر تيمار ومحاسبه ميانگين ان مورد اندازه گيري قرا رگرفت.
سرعت
باد نيز در فواصل ياد شده با استفاده از بادسنج ديجيتالي اندازه گيري و
ثبت مي گرديد. نتايج نشان داد كه ميزان عملكرد گندم در فواصل مختلف از
بادشكن يكسان نمي باشند. بيشترين عملكرد گندم در 4 برابر ارتفاع بادشكن و
كمترين نيز مربوط به 1 برابر ارتفاع بادشكن مي باشد
موارد استفاده
روغن
: بذرهای جمع آوری شده پس از جداسازی پوست از مغز به طور کلی له می‌شوند و
پس از له شدن در داخل دیگی ریخته و آب به آن اضافه می‌شود و در معرض حرارت
آتش قرار گرفته و محلول به دست آمده بدون وقفه هم زده می‌شود. روغن موجود
در بذرها در اثر حرارت در سطح آب قرار می‌گیرد و به وسیله قاشق جمع آوری
می‌شود.
عملکرد تولید روغن به روش سنتی بیش از ۲۰
درصد برآورد شده است و در صورت استفاده از روشهای مناسب و مکانیزه
روغن‌گیری این عملکرد تا ۴۰ درصد قابل افزایش است. روغن به دست آمده مایع و
درجه انجماد آن بسیار پایین و به ندرت فاسد می‌شود. علاوه برارزش
خوش‌خوراکی و استفاده در طبخ غذا در صنعت نیز برای جلاکاری، عطرسازی،
روغن‌کاری چرخ دنده‌های ساعت‌های دیواری، مچی و چرخ‌های خیاطی و ماشینهای
مکانیکی ظریف و چرخنده دار کاربرد دارد.
برگ و شاخه، میوه و پوست و تفاله میوه علوفه مناسبی برای دامهایی نظیر بز و گوسفند است.
گلهای آن برای پرورش زنبورعسل و تهیه عسل دارویی بسیار مناسب است.
ساقه
درخت صمغی ترشح می‌کند که سفید بوده و در برابر هوازدگی به رنگ قهوه‌ای
قرمز یا قهوه‌ای مایل به سیاه در می‌آید و در چارچوب نقش و نگار روی پارچه
پنبه‌ای یا چیت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عصاره حاصله از جوشانده برگ در دباغی پوست و آماده‌سازی مشک آب و دوغ استفاده می‌شود.
چاشنی و ادویه‌ای که از ریشه درخت تهیه می‌شود به هضم غذا کمک بسیاری می‌نماید.
پوست تنه گیاه ضد جَرَب است و در درمان خارش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جوشانده پوست و ریشه به صورت حمام گرم و کمپرس محلول گرم برای رفع اسپاسم یا انقباض عضلانی مفید است.
برگهای گیاه به عنوان مدر و دارای اثرات دارویی شبیه آدرنالین برای درمان سوزاک بسیار مفید است.
از گلهای آن برای دفع انگل، معالج تورم و جلوگیری از بزرگ شدن پروستات استفاده می‌شود.
از میوه نارس به عنوان سم استفاده می‌شود.
شناسنامه طرح
مساحت زمین مورد نیاز: 100 هکتار
مساحت زیر بنا: 110 متر مربع
هزینه ثابت طرح مورد نیاز: 1,169,317 هزار ریال
هزینه جاری طرح: 1,190,971 هزار ریال
سرمایه در گردش مورد نیاز: 366,806 هزار ریال
کل سرمایه گذاری طرح: 1,536,123 هزار ریال
نحوه تامین سرمایه طرح
سرمایه گذاری متقاضی قبلی و جدید: 307,225 هزار ریال
سرمایه گذاری بانک: 1,228,898 هزار ریال
تسهیلات بلند مدت: 935,453 هزار ریال
تسهیلات کوتاه مدت: 293,445 هزار ریال
شاغلین طرح: 14 نفر
درآمد سالانه طرح به طور متوسط: 1,950,542 هزار ریال
تولید در نقطه سر به سر: 51.31 درصد
نرخ بازده طرح: 20.48 درصد
بازگشت سرمایه به سال: 2.10 سال
محل اجرای طرح: استان های سیستان و بلوچستان و هرمزگان
سال تهیه: 96
تعداد صفحات:25
فرمت طرح: ورد word با قابلیت ویرایش